2 Νοε 2023

Κριτική θεάτρου: Γράφει ο Ευάγγελος Κάλλοου για την Ιλιάδα της Κάρμεν Ρουγγέρη


Είναι δύσκολο να χωρέσεις ένα ολόκληρο έπος σε μια παράσταση. Ειδικά όταν είναι γεμάτο ...μάχες, μυθικούς ήρωες και έντονα συναισθήματα, και απευθύνεσαι όχι μόνο σε ενήλικες, αλλά και σε παιδιά. Όλα αυτά πρέπει να σμιλευτούν σε μια παράσταση χωρίς η δημιουργικότητα να σαλέψει από το βάρος, ή από τις προσδοκίες που γεννά η Ιλιάδα και το μέγεθος της παραγωγής.

Ευτυχώς η Ιλιάδα της Κάρμεν Ρουγγέρη κατακτά τις προκλήσεις, δίνοντας μια γερή δόση επικής μυθολογίας που ρέει απολαυστικά με τις ερμηνείες, με το θέαμα, και τη μουσική. Η Κάρμεν μας δίνει και μια σύντομη εισαγωγή που, εκτός από χρήσιμη, μαρτυρά και το ενδιαφέρον της να μας μιλήσει για τη διαδικασία του έργου.

Εκτιμώ το ότι στο κείμενο και τη σκηνοθεσία της δεν αποφεύγει τις έντονες στιγμές του έπους, που χειρίζονται με τρόπο που διατηρούν τη δραματική τους αξία.



Και οι δεκαεπτά ηθοποιοί ανταποκρίνονται αξιότατα στις απαιτήσεις του έργου, που συμπεριλαμβάνουν τραγούδι, χορό και οπλομαχίες. Είναι εμφανές ότι αγαπούν τους χαρακτήρες τους, και αυτό μεταφέρεται και στο κοινό που το συνεπαίρνουν οι ερμηνείες. Η μάχη του Αχιλλέα (Νικόλας Μπράβος) και Έκτορα (Προκόπης Πολίτης) είναι μια κορύφωση ανάμεσα σε τρυφερές σκηνές, που δείχνει την ευελιξία των ηθοποιών, και την ποικιλία εντάσεων και συναισθημάτων της παράστασης.


Ιδιαίτερη παρουσία είναι οι θεοί, που ξεχωρίζουν από τους θνητούς όχι μόνο με την ενδυμασία τους, αλλά και με τις κωμικές τους στιγμές που πηγάζουν από το ίδιο το έπος, και φυσικά τις εμφανίσεις τους στην γιγαντοοθόνη χάρη στα βίντεο του Αντώνη Δελαπόρτα. Οι θεοί είναι επιβλητικοί, ειδικά στην οθόνη, αλλά ξεγλιστρούν και στη σκηνή όπου κυριολεκτικά μικραίνουν στα μάτια των θεατών, το οποίο τονίζει την ανθρωπιά τους. Υπάρχει μια ισορροπία αντιθέσεων, όπου οι θεοί είναι από τη μια πανίσχυρα και σεβάσμια πλάσματα, από την άλλη ανθρωπάκια που τους κυριεύει η ζήλια και ανασφάλεια.



Η οπτική της παράστασης στηρίζεται στα κοστούμια και σκηνικά της Χριστίνας Κουλουμπή. Έχοντας τις φωτό μου διαθέσιμες, κινδυνεύω να πολυλογήσω για τα κοστούμια. Οι υφές, η ανακλαστικότητα, η παλέτα χρωμάτων, είναι όλα προσεγμένα ώστε να ξεκαθαρίζουν τους Τρώες (μοβ), τους Αχαιούς (χρώματα γήινα ή της θάλασσας), και τους θεούς (με χρυσά και λευκά), με διάφορες ακόμα πινελιές όπως τον πράσινο μανδύα του Μενέλαου (Νεκτάριος Καλαϊτζάκης). Τα φορέματα και οι μανδύες δίνουν έμφαση και στις μάχες και χορούς των χαρακτήρων, τονίζοντας τις κινήσεις τους. Υπάρχουν και πολλές περίτεχνες λεπτομέρειες, ειδικά στους θεούς, που είναι εντυπωσιακές και από κοντά.



Σκέπτομαι ότι ο μανδύας του Αχιλλέα, ιδιαίτερα τονισμένος στην περιοχή των ώμων σε σχέση με άλλων μαχητών, προσθέτει τριγωνικότητα που τονίζει τον οξύθυμο χαρακτήρα και ακραίες πράξεις του, και ολοκληρώνεται με το κράνος που έφτιαξε ο Ήφαιστος, που θυμίζει λαμπρό αστέρι από σπαθιά.



Το σκηνικό κυριαρχείται από ασπίδες και δόρατα, που κοσμούν μια ράμπα η οποία χαρίζει μια παραπάνω διάσταση. Διατηρεί το στίγμα του πολέμου σε όλη την παράσταση, αντανακλώντας όμως και τα χρώματα, και έτσι διάθεση, της κάθε σκηνής. Οι υφές και οι χρωματισμοί δείχνουν φθορά από τον πόλεμο και χρόνο.



Ακόμα πιο εντυπωσιακός είναι ο δούρειος ίππος, που είναι και λειτουργικός, παρότι εμφανίζεται ελάχιστα. Είναι ακόμα ένα δείγμα της αφοσίωσης στη λεπτομέρεια, που είναι και μοτίβο της παράστασης.



Οι φωτισμοί του Πέτρου Γάλλια συνεργάζονται υπέροχα με τη σκηνογραφία και εφέ καπνού. Συχνά κυριαρχεί το κόκκινο, το μοβ ή το μπλε/θαλασσί, τα οποία σπάνε με παρεμβάσεις λευκού και θερμού φωτισμού που ξεχωρίζει τους χαρακτήρες. Σε κάποιες μάχες τα φώτα μιλούν από μόνα τους, λες και μάχονται μεταξύ τους, καθώς οι προβολείς τρυπάνε το μοβ που αντιπροσωπεύει τους Τρώες



Ο Πέτρος αναλαμβάνει και την κίνηση και χορογραφία. Η συνέργεια με το σχεδιασμό φωτισμών είναι ξεκάθαρη, καθώς οι ηθοποιοί κινούνται με ακρίβεια ώστε να ξεχωρίζουν χάρη στους προβολείς.



Οι χορογραφίες είναι εντυπωσιακές, αλλά και ουσιαστικές για την έκφραση των χαρακτήρων. Μου άρεσαν ιδιαίτερα και οι δυναμικές πόζες των ηρώων, με κάποιες να είναι ζωγραφιές από μόνες τους. Όπως του Δία (Γρηγόρης Τουμασάτος) με τη ζυγαριά του, τόσες του Αχιλλέα που δυσκολεύομαι να διαλέξω, ακόμα και του μάντη Κάλχα με πόζα που ρέει μαζί με την ακτίνα του προβολέα.


Οι σπαθογραφίες είναι η σπεσιαλιτέ του Κωνσταντίνου Μπουμπούκη. Οι μάχες είναι απαιτητικές όχι μόνο για τους ηθοποιούς, αλλά και για τα κοστούμια και τους φωτισμούς. Είναι καλοδουλεμένες, με ποικιλία στις κινήσεις των ηθοποιών, και έτσι η κάθε μάχη είναι χαρακτήρας από μόνη της.



Οι μονομαχίες φέρουν ιδιαίτερο δραματικό φορτίο, με την καθεμία ένα καθοριστικό κρεσέντο ανάμεσα σε δύο χαρακτήρες. Τα μάτια όλων των χαρακτήρων, και φυσικά των θεατών, είναι στραμμένα πάνω τους.


Ο Αντώνης Δελαπόρτας αναλαμβάνει και τη μουσική, με τον Ανδρέα Κουλουμπή στους στίχους και την Ελένη Ζιώγα στην προσαρμογή και διδασκαλία των τραγουδιών. Τα όργανα που ακούγονται είναι, φυσικά, αρχαία, και προσθέτουν μαγεία, ένταση, ή γλυκύτητα όπου χρειάζεται.

Εν ολίγοις, πρόκειται για μια παράσταση με προσοχή στη λεπτομέρεια, με πάθος στη δημιουργία, και σεβασμό στο θεατή. Δεν είναι απλά διασκεδαστική. Δίνει άφθονα ερεθίσματα στα παιδιά, δημιουργώντας τους εικόνες που θα ξαναζωντανέψουν όταν ξανασυναντήσουν την Ιλιάδα, και θα εντείνουν το ενδιαφέρον τους.

Το έπος του Ομήρου ζωντανεύει στο Christmas Theatre στο Γαλάτσι, σε μια εκθαμβωτική μορφή που μπορούν να απολαύσουν θεατές κάθε ηλικίας. Οι παραστάσεις συνεχίζονται το Σάββατο 4 Νοεμβρίου στις 19:00, και με διπλή παράσταση τις Κυριακές 19 και 26 Νοέμβρη, στις 12:00 και 19:00.


Ο Ευάγγελος Κάλλοου είναι κινηματογραφιστής, φωτογράφος και ηθοποιός, με μεταπτυχιακό στον κινηματογράφο από το Kingston University του Λονδίνου.

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο