Η γνωστή και αγαπητή σε όλους μας ηθοποιός και συγγραφέας Χρύσα Σπηλιώτη έδωσε μια συνέντευξη αποκλειστικά για ...
τους αναγνώστες του www.paraskinia.com με αφορμή το ανέβασμα του νέου της έργου "Πόρτες".
τους αναγνώστες του www.paraskinia.com με αφορμή το ανέβασμα του νέου της έργου "Πόρτες".
Εδώ και χρόνια έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση ως ηθοποιός και έχει αφοσιωθεί στη συγγραφή θεατρικών έργων, αλλά και στη διδασκαλία θεατρικής γραφής.
"Θεωρεί πως τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα για το θέατρο παρά την κρίση.
Πιστεύει πως το θέατρο μεταβολίζει τις ψυχικές μας διαθέσεις. Και εύχεται καλή τύχη σε όσους νέους θελήσουν να ασχοληθούν με το θέατρο παρά την τόση μεγάλη ανεργία που υπάρχει στο χώρο."
Κατ' αρχήν μετά από τόσα χρόνια φιλίας μπορούμε να μιλάμε στον ενικό. Στέφανε, είναι άλλο ένα δικό μου έργο που δεν καλούνται οι ηθοποιοί να παίξουν πολλαπλούς ρόλους. Το "Φωτιά και Νερό" που το αγαπώ ιδιαίτερα.
Είναι αλήθεια όμως πως από τότε που άρχισα να γράφω, από το "Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;" απέκτησα τη συνήθεια να επισημαίνω στις οδηγίες πως λιγότεροι ηθοποιοί παίζουν περισσότερους ρόλους στα έργα μου. Όχι για να κάνω την ανάγκη φιλοτιμία επειδή οι καιροί είναι δύσκολοι. Άλλωστε τότε που γράφτηκε η "Αμερική" δεν ήταν τόσο δύσκολες εποχές. Αυτή η τάση ξεκίνησε για μένα απ' το γεγονός πως είναι πρόκληση για έναν ηθοποιό να παίζει πολλούς και αντιδιαμετρικά αντίθετους μεταξύ τους ρόλους. Επίσης γιατί πιστεύω πως το θέατρο είναι κατ' εξοχήν ο χώρος όπου μπορείς να παίξεις πολύ με τις συμβάσεις, προκαλώντας περισσότερο τη φαντασία των θεατών. Αν όλα γίνονταν πολύ κανονικά και κλασσικά, θα ένιωθα λιγότερη ελευθερία σαν καλλιτέχνης.
Σήμερα όμως είναι αλλιώς τα πράγματα. Σήμερα πράγματι η ανάγκη σε κάνει, για να μπορέσεις να δεις ανεβασμένο ένα έργο σου, να χρησιμοποιείς όσο γίνεται λιγότερους ηθοποιούς. Είναι οι παράπλευρες απώλειες στην τέχνη λόγω κρίσης. Παρά ταύτα και πάλι αυτό είναι μια πρόκληση για δημιουργία. Κι αν μέσα στην κρίση υπάρχουν πιο πολλές ομάδες από ποτέ που κάνουν φτωχό αλλά άκρως δημιουργικό θέατρο το οφείλουμε στους περιορισμούς που μας επιβάλλει η νέα κατάσταση πραγμάτων. Απ' το λίγο μπορεί να βγει το πολύ, το πιστεύω ακράδαντα.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν χαίρομαι τις παραστάσεις πού γίνονται με πλήθος κόσμου και μέσων. Άλλωστε δεν υπάρχει μόνον ενός είδους κοινό. Σήμερα ευτυχώς περισσότερο από ποτέ, υπάρχει θέατρο για όλα τα γούστα.
- Στον ενικό λοιπόν. Στις "Πόρτες" βλέπουμε ότι τρεις ηθοποιοί υποδύονται δέκα ρόλους. Πες μου λίγα λόγια για αυτούς τους χαρακτήρες.
Στις "Πόρτες" υπάρχουν 3 βασικοί ρόλοι. Μια νέα γυναίκα, ο ψυχαναλυτής της και ο ερωτικός της σύντροφος. Η κοπέλα απλώς μέσα στη διαδικασία της ψυχανάλυσης της, ζωντανεύει όλα τα πρόσωπα του παρελθόντος της. Τη θρησκόληπτη μητέρα της, τον αλκοολικό πατέρα της, την θεότρελη γιαγιά της, τον αγαπημένο της παππού, ένα αγόρι 8 χρονών με το οποίο φλέρταρε μικρή κι ένα χασάπη τον εραστή της γιαγιάς. Έτσι οι 3 ηθοποιοί γίνονται συνολικά 9 πρόσωπα.
- Αυτή η αναδρομή στο παρελθόν της γυναίκας και ο συμβολισμός τις πόρτας που βλέπουμε στο έργο σας ποια θέση έχει στη σύγχρονη κοινωνία;
Η πόρτα συμβολίζει ένα άνοιγμα, μια μετάβαση από μια κατάσταση σε μια καινούργια. Η ηρωίδα αρνείται από φόβο να προχωρήσει σε νέες καταστάσεις γι αυτό το λόγο μπλοκάρει όταν πρόκειται να περάσει οποιαδήποτε πόρτα στην καθημερινότητά της. Κατά τα άλλα θεωρεί τη ζωή της τέλεια, αλλά επειδή το σύμπτωμα επιμένει, αναγκάζεται να απευθυνθεί σε ένα ψυχαναλυτή. Με τη βοήθειά του θα αναγκαστεί να θυμηθεί γεγονότα απ' τη ζωή της που το υποσυνείδητό της, της έκρυβε εδώ και χρόνια. Μαζί της θα εμπλακούμε κι εμείς σε μια σχεδόν αστυνομική περιπέτεια και στην αναζήτηση ενός δολοφόνου.
Στην ερώτηση τι σχέση έχει αυτό με τη σύγχρονη κοινωνία θα απαντούσα, ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων σε όλες τις κοινωνίες ανά τους αιώνες δεν γνωρίζουμε και τόσο καλά τον εαυτό μας. Αλλιώς δεν θα είχε θέση στις ζωές μας και το αρχαίο γνωμικό "γνώθι σαυτόν"
- Από που εμπνέεσαι για τη συγγραφή των έργων σου;
Τα πάντα μπορεί να είναι πηγή έμπνευσης για ένα έργο. Να είναι το κλικ για ένα νέο έργο. Απ' τις πιο μικρές ειδήσεις σε μια εφημερίδα, μέχρι την πάγια ανάγκη να μιλήσει κανείς μέσα απ' την δική του οπτική για τα μεγαλύτερα θέματα που επαναλαμβάνονται εσαεί. Τον έρωτα τον φόβο του θανάτου και τις σχέσεις των ανθρώπων.
- Η έμπνευση παίζει μοναδικό ρόλο στη συγγραφή των έργων σου η γράφεις και επί παραγγελία;
Δεν γράφω περιμένοντας να έρθει κάποια έμπνευση. Γράφω από ένα κάλεσμα εσωτερικό που καμιά φορά είναι σχεδόν ανεπαίσθητο. Και βέβαια θα έγραφα κατά παραγγελία, ευχαρίστως. Το να μου ζητήσει κάποιος κάτι συγκεκριμένο που είναι ένα πολύ ενδιαφέρον κάλεσμα, αλλά μόνο μια φορά έχει προκύψει. Συνήθως παλεύω μια ιδέα για καιρό μέχρι να καταφέρω να την ολοκληρώσω στο χαρτί, και ύστερα αρχίζει ένας νέος πολύ πιο επίπονος αγώνας. Να βρεις ποιος θίασος θα εμπιστευθεί και θα ανεβάσει το έργο σου.
- Πέμπτος χρόνος σε κρίση η Ελλάδα. Χτυπήθηκε φυσικά και ο χώρος του θεάτρου. Πως να γλυτώσει άλλωστε. Πως βλέπεις τα πράγματα στο χώρο του θεάτρου; Πιστεύεις ότι βοήθησε η κρίση στο να βελτιωθεί η ποιότητα ώστε να "τραβήξουν" το κόσμο στο θέατρο, η έγιναν τα πράγματα χειρότερα;
Ναι πέμπτος χρόνος κρίσης, αλλά το κοινό παρ' όλα αυτά αυξάνεται στα θέατρα. Αν και είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσει ένα θέατρο σήμερα, παρ' όλα αυτά με αλχημείες ακόμα και οι μικρές σκηνές τα καταφέρνουν. Αν όχι να κερδίσουν (αυτό είναι πολύ δύσκολο πια) να σταθούν τουλάχιστον οικονομικά και να επιβιώσουν στο θεατρικό γίγνεσθαι. Μιλάω για τα μικρά θέατρα στα οποία συνήθως παίζονται τα δικά μου έργα. Μέσα απ' τις μικρές ομάδες των νέων ανθρώπων βγαίνουν τα πιο φρέσκα και ενδιαφέροντα πράγματα σήμερα πιστεύω.
Όσον αφορά τα μεγάλα θέατρα τύπου Badmington νομίζω πως κι αυτά πηγαίνουν καλά. Φυσικά πολλά θέατρα μικρά ή μεγάλα κλείνουν στις μέρες μας. Άλλα όμως ανοίγουν. Γενικά μιλώντας νομίζω πως τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα για το θέατρο παρά την κρίση.
- Πως βλέπεις λοιπόν την επόμενη μέρα;
Αισιόδοξα. Έχω μια άποψη πάνω σ' αυτό. Πιστεύω πως το θέατρο μεταβολίζει τις ψυχικές μας διαθέσεις, έτσι ακριβώς όπως κάνουν τα όνειρα στον ύπνο μας. 'Οσο ονειρευόμαστε επομένως, άλλο τόσο έχουμε ανάγκη να βλέπουμε και θέατρο.
- Τι θα συμβουλεύες τα νέα παιδιά που θέλουν να κάνουν καριέρα στο θέατρο;
Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές σε κανέναν, μόνον τη δική μου γνώμη μπορώ να σας πω. Νομίζω πως είναι πια πάρα πολλοί οι νέοι άνθρωποι που γίνονται ηθοποιοί. Πιστεύω πως πολλοί έλκονται απ' την εξωστρέφεια του επαγγέλματος κι από την αίγλη της διασημότητας. Έτσι υπάρχει τεράστια ανεργία, μεγαλύτερη από ότι σε άλλους τομείς. Αν όμως για κάποιον είναι αληθινή ανάγκη και όνειρο να γίνει ηθοποιός, σίγουρα ο δρόμος είναι ανοιχτός και το μόνο που μπορώ να του ευχηθώ είναι Καλή τύχη!
- Επιστρέφουμε στις "Πορτες". Πλατωνικός μύθος και υπαρξιακή αγωνία, κωμωδία και τραγωδία, διαβάζουμε στη σελίδα που έχει το έργο στο Facebook . Σε ποιο είδος εντάσσονται οι "Πόρτες", ο θεατής που θα έρθει να δει το έργο, με τι αισθήματα θα φύγει απο το θέατρο;
Ναι συνυπάρχουν πολλά είδη σ' αυτό το έργο. Κωμωδία, τραγωδία, υπαρξιακό δράμα, φάρσα, αστυνομικό. Δεν θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω με έναν ορισμό. Ξεκινάει αλλιώς και καταλήγει σε κάτι απρόσμενο. Είναι ένα μείγμα ειδών, αλλά δεν νομίζω ότι πρωτοτυπώ. Πολλοί γράφουν σ' ένα μεικτό ύφος. Ευτυχώς η εποχή μας δεν επιμένει με αυστηρότητα όπως γινόταν παλιά σε καθορισμένο είδος γραφής που να αυτοπροσδιορίζεται με μια λέξη.
- Το δικό σου προσωπικό μήνυμα σε όλους όσους μας διαβάζουν τώρα ποιο είναι;
Τι να πω σε όσους μας διαβάζουν όχι σαν μήνυμα, μια και δεν είμαι πολιτικός ούτε από καθέδρας σε κανένα τομέα, αλλά σαν άνθρωπος στην κοινή περιπέτεια της κρίσης των ημερών μας σε οικονομικούς πόρους και κρίση ιδεών βέβαια.
Μια ευχή πάλι. Να έχουμε κουράγιο και να είμαστε αισιόδοξοι. Ακόμα και στους πολέμους υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να νιώθουν ευτυχισμένοι, απλώς και μόνο γιατί η ζωή είναι δώρο. Και επίσης γιατί τα πάντα αλλάζουν. Θα περάσει κι αυτό.
Σε ευχαριστώ πολύ. Εύχομαι καλή επιτυχία στις "Πόρτες" και θα είμαι και εκεί.
Σε περιμένω φίλε μου Στέφανε πολύ ευχαρίστως.
_______________________________________
Για την ταυτότητα της παράστασης, φωτογραφίες, ημέρες και ώρες παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
