5 Φεβ 2018

Στέφανος Λαζαρίδης: Κυνικός - ρομαντικός - Τιμητική έκθεση για έναν σπουδαίο σκηνοθέτη και σκηνογράφο


H Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τον Στέφανο Λαζαρίδη με μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στο σπουδαίο καλλιτεχνικό του έργο, κάνοντας...
γνωστή στο ελληνικό κοινό τη λαμπρή πορεία περίπου σαράντα χρόνων 




ενός εκ των σημαντικότερων Ελλήνων καλλιτεχνών της όπερας, που κατάφερε να ξεχωρίσει και να αναγνωριστεί παγκοσμίως, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του. 

Η έκθεση «Στέφανος Λαζαρίδης: κυνικός ρομαντικός» πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και αποτελεί την πρώτη συνδιοργάνωση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Μια έκθεση - δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που επιχειρεί να παρουσιάσει στο ελληνικό κοινό το εύρος της δουλειάς του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη μέσα από μακέτες, φωτογραφίες και ένα πλούσιο αρχειακό υλικό. 

Με βάση το Λονδίνο, ο Στέφανος Λαζαρίδης, αποφεύγοντας συστηματικά τις διακοσμητικές λύσεις αλλά και την παραδοσιακή αντίληψη για τον σχεδιασμό, έθεσε ερωτήματα σε βάθος, δημιούργησε νέες πτυχές στη σκηνογραφία και ανέδειξε το εύρος της σε δραματουργικούς εικαστικούς χώρους, σχεδιάζοντας ιστορικές παραστάσεις στις σημαντικότερες σκηνές όπερας της Ευρώπης.


Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα οπτικό χρονολόγιο που ξεκινά από την αρχή της καριέρας του με ζωγραφικές μελέτες σκηνικών και σχέδια κοστουμιών, ενώ συνεχίζει με έργα μικτής τεχνικής, κολλάζ, τρισδιάστατες μακέτες υπό κλίμακα και βίντεο τόσο από παραστάσεις όσο και από συνεντεύξεις του, για να ολοκληρωθεί με φωτογραφίες από τη δική του εικαστική έρευνα, σκηνοθετικές σημειώσεις πάνω σε κείμενα και δείγματα από επιστολογραφία. 

Πρόκειται για μια έκθεση με παιγνιώδη χαρακτήρα, όπου διαφαίνεται ξεκάθαρα η επιρροή του καλλιτέχνη από τον διακεκριμένο Έλληνα σκηνογράφο Νικόλα Γεωργιάδη, δίπλα στον οποίο μαθήτευσε, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση στο έργο του προκαλεί η μεγάλη δυσκολία που συναντά κανείς όταν επιχειρεί να ξεχωρίσει τις φωτογραφίες των – με απόλυτη λεπτομέρεια κατασκευασμένων – μακετών από τις φωτογραφίες των πραγματικών παραστάσεων.

Αντλώντας έμπνευση από τον κύβο, που αποτελεί το στοιχείο που κυριαρχεί στο έργο του Λαζαρίδη, η έκθεση επιλέγει να παρουσιάσει τις σημαντικές συνεργασίες του Έλληνα σκηνογράφου που καθόρισαν το έργο και την πορεία του μέσα σε κύβους-δωμάτια. 

Πρόκειται για συνεργασίες με σπουδαίους σκηνοθέτες του θεάτρου και της όπερας, όπως τον διάσημο Γιούρι Λιουμπίμοφ, με τον οποίο δημιούργησε τους «Δαιμονισμένους» (1985) του Ντοστογιέφσκι σε Λονδίνο, Παρίσι, Μιλάνο και τον «Ριγολέττο» (1983) που προκάλεσε σκάνδαλο στο συντηρητικό κοινό της Ιταλίας, τον Ντέιβιντ Πάουντνι, με τον οποίο συνεργάστηκαν πολλές φορές κατά τη δεκαετία του ’80, γράφοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας, τον Στίβεν Πίμλοτ, με τον οποίο υπέγραψε την «Κάρμεν» (1989) στο Ερλς Κορτ (Λονδίνο), μια παράσταση που δινόταν μπροστά σε 15.000 θεατές κάθε βράδυ, τον Κιθ Γουόρνερ στον «Λόενγκριν» του 1999 στο Μπαϊρόιτ και την «Τετραλογία» του Βάγκνερ (2004-6) στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου. 

Στους υπόλοιπους κύβους παρουσιάζονται παραγωγές όπου ο Στέφανος Λαζαρίδης είχε τον διπλό ρόλο σκηνοθέτη και σκηνογράφου. Πρόκειται για την επιτυχημένη περιοδεία του βρετανικού συγκροτήματος Duran Duran στην Αμερική (1993), το «Ορφέας και Ευρυδίκη» του Γκλουκ για την Όπερα του Σίδνεϊ (1993), το «Οιδίποδας τύραννος» του Στραβίνσκι (1989), τον «Πύργο του Κυανοπώγωνα» του Μπάρτοκ (1990) για την Όπερα της Σκωτίας, αλλά και την «Αρχή της ζωής» (1995) του Δημήτρη Δημητριάδη στην Ελλάδα, στο Θέατρο Αμόρε.

Η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στον εικαστικό Αντώνη Βολανάκη, ο οποίος μαθήτευσε δίπλα στον Στέφανο Λαζαρίδη στο Λονδίνο και εργάστηκε μαζί του στην Εθνική Όπερα της Αγγλίας. Πρόκειται για την πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο ατομική παρουσίαση του καλλιτεχνικού έργου του Έλληνα σκηνογράφου και πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ως ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον σπουδαίο Έλληνα καλλιτέχνη, έναν άνθρωπο με παιδεία και όραμα, ο οποίος με την ξεχωριστή πορεία του και το σημαντικό του έργο εμπνέει ακόμα και σήμερα.


Η ζωή και το έργο του 

Γεννημένος τον Ιούλιο του 1942 στην Αιθιοπία από Έλληνες γονείς, ο Στέφανος Λαζαρίδης φοίτησε σε ελληνικό σχολείο, συνεχίζοντας τις σπουδές του στη Γενεύη και το Λονδίνο.

Συνεργάστηκε με την Εθνική Όπερα της Αγγλίας για 30 συναπτά έτη ως σκηνογράφος για περισσότερες από 30 παραγωγές, πολλές από τις οποίες βραβεύτηκαν. Στις σημαντικές συνεργασίες του προστίθενται επίσης το «Ρόγιαλ Σέξπιρ Θίατερ», το «Τεάτρε ντελ Γιούροπ» (επί Τζόρτζιο Στρέλερ), τα Βασιλικά Μπαλέτα της Αγγλίας και το Γουέστ Εντ του Λονδίνου, ενώ επιμελήθηκε σκηνοθετικά και σκηνογραφικά το ροκ σόου των Duran Duran στην περιοδεία τους στη Βόρεια Αμερική (1993-94). Στο ξεκίνημα της μακράς πορείας του υπέγραψε τα σκηνικά, αλλά και τη σκηνοθεσία του έργου του Τ. Ουίλιαμς «Eccentricities of a Nightingale» στο Γκίλφορντ, ενώ πήρε το βάπτισμα του πυρός στην όπερα δίπλα στον σκηνοθέτη Τζον Κόπλεϊ, στην «Κάρμεν», έχοντας συνεργαστεί επίσης με τον Γιούρι Λιουμπίμοφ.

Σκηνοθέτησε στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου, ενώ μετρά συνεργασίες με τα μεγαλύτερα θέατρα διεθνώς, όπως η Σκάλα του Μιλάνου, η Εθνική Όπερα της Βιέννης, η Όπερα Μπολσόι, το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ και η Βασιλική Όπερα της Αγγλίας. 

Βραβεύτηκε πολλές φορές για το έργο του με τα βραβεία Ολιβιέ, το βραβείο των Γερμανών κριτικών, το τιμητικό δίπλωμα της Διεθνούς Έκθεσης Σκηνογραφίας της Πράγας κ.ά.

Δρέποντας δάφνες καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Στέφανος Λαζαρίδης διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από τον Ιανουάριο του 2006 έως τον Ιούνιο του 2007, οπότε και έγινε γνωστή η αποπομπή του από τη θέση αυτή, αφήνοντας πολλά ερωτήματα στον καλλιτεχνικό χώρο, καθώς στο τόσο σύντομο χρονικό διάστημα της θητείας του κατόρθωσε να ανανεώσει σημαντικά την εικόνα αλλά και το έργο της ΕΛΣ. 

Έφυγε από τη ζωή στις 8 Μαΐου του 2010, στα 69 του χρόνια, αφήνοντας μια σημαντική παρακαταθήκη στην Τέχνη για το μέλλον και τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών.

Info

Εγκαίνια: Κυριακή 4 

Φεβρουαρίου στις 18.00 

Η έκθεση θα διαρκέσει έως 10.3.2018

Καθημερινά 9.30-21.00

Αίθριο 4ου ορόφου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος – 

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος,

Λ. Συγγρού 364, Καλλιθέα - Είσοδος ελεύθερη 

Πληροφορίες / Κρατήσεις: www.nationalopera.gr
Εύα Μπουργάνη
Πηγή

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο