Το φεστιβάλ, παρά την....
κρίση, δεν χάνει τη δυναμική του, δίνει χώρο στις υγιείς δυνάμεις, αποδεικνύει ότι είναι ανοιχτό προς όλους, τολμά και ρισκάρει.
κρίση, δεν χάνει τη δυναμική του, δίνει χώρο στις υγιείς δυνάμεις, αποδεικνύει ότι είναι ανοιχτό προς όλους, τολμά και ρισκάρει.
Σταθερό στις αρχές που έθεσε για πρώτη φορά πριν από εννέα χρόνια -τέχνη ποιότητας για όλους χωρίς δημαγωγικές ευκολίες, ανάδειξη της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας, εμπιστοσύνη στις προτάσεις των νέων, ανοιχτός διάλογος με την τέχνη των άλλων χωρών- σηκώνει αυλαία τον Ιούνιο, με τον Γιώργο Λούκο στο τιμόνι, πάντοτε ανοιχτό σε προσκλήσεις και έτοιμο να αναμετρηθεί με τις προκλήσεις.
Με προϋπολογισμό από το ΥΠΠΟ 2 εκατ. ευρώ, έναντι 2.700.000 ευρώ πέρυσι («μείωση την οποία πληροφορηθήκαμε πολύ αργά», «την τελευταία στιγμή μάς έκοψαν μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού»), ο Γιώργος Λούκος χρειάστηκε να αρχίσει την... κοπτοραπτική.
Η παράσταση «Γυναίκα και λύκος» της Ελενας Πέγκα θα παρουσιαστεί από 4 έως 6 Ιουλίου στο Ιδρυμα «Μ. Κακογιάννης» σε σκηνοθεσία Εστέρ Αντρέ Γκονζάλες
«Το πρόγραμμα είχε ολοκληρωθεί κι αρχίσαμε να... κόβουμε» είπε χαρακτηριστικά κατά τη χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος στο Μουσείο Μπενάκη, απουσία του υπουργού Πολιτισμού, Πάνου Παναγιωτόπουλου. Εχοντας συμβάλει, όλα αυτά τα χρόνια, στην κάλυψη του χαμένου χρόνου σε σχέση με την επαφή με το ξένο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, το φεστιβάλ δίνει έμφαση στην τέχνη των Ελλήνων δημιουργών. Ετσι, σε πείσμα των καιρών, το φεστιβάλ παρουσιάζει φέτος 30 εγχώριες θεατρικές παραγωγές, ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου (είκοσι έξι στην Αθήνα, τρεις στα Επιδαύρια και μία στη Μικρή Επίδαυρο), πολλές εκ των οποίων υπογράφονται από νέους, πρωτοεμφανιζόμενους στο φεστιβάλ σκηνοθέτες.
Παράλληλα, έχουν προσκληθεί 5 ξένες παραστάσεις, χαρακτηριστικές των σημερινών αισθητικών τάσεων. Στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, θέλοντας να τιμηθεί η επέτειος των 60 χρόνων από την ανεπίσημη έναρξη του θεσμού, νέοι ταλαντούχοι σκηνοθέτες αναμετρώνται με το αρχαίο δράμα (Δημήτρης Καραντζάς, Εκτορας Λυγίζος).
Μουσική
Στο μουσικό πρόγραμμα του φεστιβάλ υπάρχει η διάθεση να αφυπνιστεί ο προβληματισμός, να δυναμιτιστούν τα στερεότυπα (κοινωνικά και συναισθηματικά), να γίνουν οι νότες μίτος μιας επίμονης αυτογνωσίας. Και εδώ κυρίαρχη είναι η ελληνική παρουσία, ενώ στην κλασική μουσική και την όπερα τον πρώτο λόγο έχουν η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και η Καμεράτα.
Εμφαση στην εκτεταμένη γεωγραφία του σύγχρονου χορού, μετάκληση σημαντικών δημιουργών που αποτελούν ορόσημα στην ιστορία του χορού του 20ού και του 21ου αιώνα, αλλά και υβριδικές προσεγγίσεις του χορευτικού σώματος σε αλληλεπίδραση με τα εικαστικά, τη βίντεο-αρτ, το τσίρκο. Τρεις διαφορετικές δράσεις περιλαμβάνει το πρόγραμμα όσον αφορά στα εικαστικά.
Ταυτόχρονα το Φεστιβάλ διατηρεί ουσιαστική σχέση με τα ζητήματα της κοινωνίας: συνεχίζεται η δράση σε συνεργασία με το ΚΕΘΕΑ «Κοινότητες από τη φυλακή», η παρακολούθηση παραστάσεων στην Πειραιώς σχολείων από «δύσκολες» περιοχές και η συνεργασία με τα ΚΑΠΗ για την Επίδαυρο.
Ο Σολωμός στα αρχαία θέατρα
Ενα νέο άνοιγμα επιχειρεί φέτος το Φεστιβάλ Αθηνών: σε συνεργασία με το «Διάζωμα», η περσινή παράσταση «Γυναίκα της Ζάκυθος», του εθνικού μας ποιητή Δ. Σολωμού, θα παρουσιαστεί στα «άδεια κοχύλια» των αρχαίων θεάτρων ανά τη χώρα, με την Ολια Λαζαρίδου, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Στις 75 παραγωγές σε Αθήνα και Επίδαυρο (38 θεατρικές, 21 μουσικές), σκηνοθέτες όπως ο Δ. Μαυρίκιος («Πάπισσα Ιωάννα. Αναζητώντας την ηρωίδα του Ροΐδη»), η Εφ. Θεοδώρου («Το ατλαζένιο γοβάκι»), ο Γ. Καλαβριανός («Αβελάρδος και Ελοΐζα»), ο Γ. Σκουρλέτης («ΡΑΜΟΝΑ travel/Η γη της καλοσύνης»), η Αν. Λίντελ («Todo el cielo sobre la tierra»), ο Β. Ναχμίας («Το δώρο του αετού»), ο Κ. Χατζής («Η τριλογία της πόλης»), ο Θ. Γλυνάτσης («Και τα ψάρια βγήκαν να πολεμήσουν ενάντια στου ανθρώπους»), ο Σ. Στρούμπος («Στη σωφρονιστική αποικία»), ο Χρ. Στέργιογλου («Ικέτιδες»), ο Μ. Μαυροματάκης («Καταστρούπολη»), ο Θ. Παπακωνσταντίνου («Μετατόπιση προς το ερυθρό»), η Ι. Βουλγαράκη («Οι ληστές»), ο Γ. Μόσχος («Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας»), η Κ. Ευαγγελάτου («Ιδομενέας»), η Λ. Κιτσοπούλου («Ματωμένος γάμος»), ο Αρ. Μπινιάρης («Θείο τραγί»), ο Ηλ. Κουνέλας («Αδελφοί Καραμαζόφ») θα μας παρουσιάσουν θεάματα διαφορετικής προέλευσης και φιλοσοφίας.
Στο επιδαύριο αλώνι θα δοκιμαστούν για πρώτη φορά οι Δ. Καραντζάς («Ελένη»), Ε. Λυγίζος («Προμηθέας Δεσμώτης») και Κ. Φιλίππογλου («Φιλοκτήτης»), πλάι στους εμπειρότερους Λ. Κονιόρδου («Ιππόλυτος»), Α. Μπρούσκου («Βάκχες»), Ν. Κοντούρη («Πέρσες»). Στη Μικρή Επίδαυρο η Ρ. Πατεράκη θα παρουσιάσει το πρώτο μέρος του εγχειρήματος «Ιστορία» του Θουκυδίδη (Πελοποννησιακός Πόλεμος). Στον ίδιο χώρο θα δώσουν το «παρών» οι Ν. Μποφίλιου, Vassilikos και Δ. Μπάσης - Γ. Νέγκα. Η ελληνική παρουσία στη μουσική μάς φέρνει τη Μ. Τανάγρη, τη Μ. Φαραντούρη (με τον Τσ. Λόιντ), τη Μ. Λίντα σε μια απρόβλεπτη συνεργασία με νεανικά γκρουπ, τον Ψαραντώνη και τους Χαΐνηδες που «διαβάζουν» με τον δικό τους τρόπο «Ερωτόκριτο», τον Μ. Μητσιά σε έναν διάλογο Τσιτσάνη-Χατζιδάκι και τον Γ. Μαρκόπουλο σε μια εφ' όλης της ύλης συναυλία. «Τετράς η ξακουστή» τιτλοφορείται η παραγωγή, με αφορμή τους τέσσερις ρεμπέτες που άρχισαν να παίζουν στα Λιμανάκια του Πειραιά το 1934 (Μ. Βαμβακάρης, Στρ. Παγιουμτζής, Αν. Δελιάς, Γ. Μπάτης), σε επιμέλεια Λ. Νικολακοπούλου και με τη συμμετοχή των Στ. Βαμβακάρη, Γ. Κούτρα, Ζ. Καρούνη, Απ. Ρίζου (στον Δημοτικό Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς).
Τον μυθικό άσωτο «Ντον Τζοβάνι» θα σκηνοθετήσει ο Γιάννης Χουβαρδάς και τον σαιξπηρικό «Οθέλλο» ο Γιάννης Κόκκος (ΕΛΣ, Ηρώδειο). Σε ένα μαγευτικό θερινό κινηματογράφο θα μετατρέψει το ρωμαϊκό ωδείο η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών για την προβολή του «Χρυσοθήρα» του Τσ. Τσάπλιν με ζωντανή μουσική συνοδεία. Ο Γ. Πέτρου διευθύνει την Καμεράτα στην όπερα «Σιρόης, ο βασιλιάς της Περσίας». Γέφυρες με την παγκόσμια χορευτική σκηνή αλλά και βήμα στους νέους Ελληνες χορογράφους συνιστούν τους βασικούς στόχους του φεστιβάλ. Η παράτολμη διασκευή της «Λίμνης των κύκνων» από τη γεννημένη στο Γιοχάνεσμπουργκ Ντ. Μαζίλο, ο Γ. Κίλιαν («East Shadow»), η ομάδα χορού της Τρ. Μπράουν («Watermotor, For M.G.: The Movie, Son of Gone Fishin', Rogues»), η συνάντηση ανάμεσα στο κουαρτέτο Ντεμπισί και την ομάδα τσίρκου «Circa», οι Ιρ. Κάραγιαν, Τζ. Αργυρίου, Γ. Πικ, Λ. Καπετανέα, Γ. Μανταφούνης, Κ. Ρήγος δίνουν τη δική τους ορχηστική πινελιά στο φεστιβάλ.
Απαντώντας σχετικά με την πληρότητα των περσινών παραγωγών, ο Γιώργος Λούκος υπογράμμισε ότι «η Πειραιώς 260 ήταν sold out, στο Ηρώδειο η Λυρική πήγε πολύ καλά, ενώ η Επίδαυρος σημείωσε σημαντική πτώση». Αυτό το απέδωσε στο ότι «δεν έχει χρήματα ο κόσμος», γι' αυτό «σκεφτόμαστε φέτος την εκδοχή των οργανωμένων πούλμαν». Επίσης, για τη σχετική απουσία μεγάλων ξένων ορχηστρών στο Ηρώδειο υποστήριξε ότι «μια ορχήστρα έχει κόστος 200.000 ευρώ ενώ, κατ' αντιστοιχία, ορισμένες παραγωγές κοστίζουν 8.500 ευρώ ή και... τίποτα». Ετσι δεν ανέβηκε η όπερα που προγραμματιζόταν με τον Μ. Χρυσικόπουλο («θα έπρεπε να ανεβάσουμε μόνο την πρώτη πράξη», αστειεύτηκε) και προφανώς γι' αυτό δεν θα ακούσουμε και τον Λ. Καβάκο.
Και τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό: Ο Γιώργος Λούκος, με στόχο την προβολή των Ελλήνων καλλιτεχνών, συζήτησε με τον Τόμας Οστερμάγερ και τον Εμανουέλ Ντεμαρσί-Μοτά για μια ελληνική εβδομάδα στο Παρίσι και το Βερολίνο, τον Απρίλιο του 2015, «ελπίζοντας να αποφύγουμε, το ''typically Greek festival'', δηλαδή Greek salad with feta cheese», όπως είπε με χιούμορ.
ΙΖΑΜΠΕΛΑ ΡΟΣΕΛΙΝΙ
Σεξ... στο ζωικό βασίλειο
«Πάντα αγαπούσα τα ζώα», λέει η Ιζαμπέλα Ροσελίνι. «Από κοριτσάκι κουβάλαγα στο σπίτι όλων των ειδών τις αδέσποτες γάτες και τα σκυλιά, αλλά και κάμπιες, βατράχους, έντομα». Η κόρη του Ρομπέρτο Ροσελίνι και της Ινγκριντ Μπέργκμαν έγινε ιέρεια του Ντέιβιντ Λιντς και μοντέλο, χωρίς να χάσει το ενδιαφέρον της για το ζωικό βασίλειο. Ετσι, με την παρότρυνση του Ρόμπερτ Ρέντφορντ, πραγματοποίησε μια σειρά μικρών ταινιών με τον τίτλο «Green Porno». Ο Ζαν Κλοντ Καριέρ ανέλαβε τη θεατρική μεταφορά αυτού του «οικολογικού» πορνό για τη σεξουαλική ζωή των ζώων! Αυτόν τον γεμάτο χιούμορ μονόλογο θα ερμηνεύσει η Ιζαμπέλα Ροσελίνι (Πειραιώς 260, Δ, 24-26 Ιουνίου).
ΝΑΝΑ ΜΟΥΣΧΟΥΡΗ
«Γενέθλια» στο Ηρώδειο
Η Νάνα Μούσχουρη δεν είναι απλώς μια Ελληνίδα της διασποράς με διεθνή ακτινοβολία, ούτε απλώς η πιο ευπώλητη τραγουδίστρια - με περισσότερα από 400 εκατομμύρια δίσκους. Είναι μια ακαταπόνητη καλλιτέχνιδα, που ξεκίνησε από πέρυσι μια μεγάλη διεθνή περιοδεία με τίτλο «Happy Birthday Tour». Σ' αυτήν εντάσσεται και η μεγάλη συναυλία που θα δώσει στο Ηρώδειο, όπου πλαισιωμένη από τέσσερις μουσικούς, σταθερούς συνεργάτες της, αλλά και την επίσης τραγουδίστρια κόρη της Λενού (Ελένη) θα γιορτάσει, όπως λέει η ίδια, «την τύχη να έχω φτάσει τόσο μακριά στη ζωή μου χάρη στα τραγούδια, τους δημιουργούς τους και την αγάπη του κόσμου» (Ηρώδειο, 14 Ιουλίου).
ΦΙΟΝΑ ΣΟ
Περιπέτεια στην Ανταρκτική
Η κορυφαία ηθοποιός της Μεγάλης Βρετανίας, Φιόνα Σο, επανέρχεται με την «Μπαλάντα του γέρου ναυτικού», που είχε πρωτοπαρουσιαστεί στη Μικρή Επίδαυρο το 2012, σε εξελιγμένη μορφή. Η ηθοποιός, που στο θέατρο έχει παίξει από Μήδεια και Ηλέκτρα μέχρι τον μισό Σαίξπηρ, ενώ στο σινεμά την αγαπήσαμε ως θεία Πετούνια στον «Χάρι Πότερ», εμπνεύστηκε από τον Αγγλο ποιητή του Ρομαντισμού Σάμιουελ Τέιλορ Κόλεριτζ. Χαρισματικός και αντικομφορμιστής, ο Κόλεριτζ απέρριψε τους λογοτεχνικούς κανόνες της εποχής του. Στην «Μπαλάντα του γέρου ναυτικού», μέσα από τις περιπέτειες του ήρωα στην Ανταρκτική, αποτυπώνεται η περιπλάνηση του ανθρώπου στον κόσμο (Πειραιώς 260, Η, 24-25 Ιουνίου).
ΙΖΑΜΠΕΛ ΙΠΕΡ
«Ψευδοεξομολογήσεις» στη σκηνή
Αγαπημένη ηθοποιός του Γκοντάρ, του Σαμπρόλ, του Χάνεκε και όχι μόνο, η 60χρονη Παριζιάνα σταρ Ιζαμπέλ Ιπέρ επανέρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών, μετά την αλησμόνητη ερμηνεία της στο «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μίλερ, σε σκηνοθεσία Μπομπ Γουίλσον. Είναι η μοντέρνα Αραμίντ, που μεταβαίνει αριστοτεχνικά από το ένα συναίσθημα στο άλλο, στις «Ψευδοεξομολογήσεις» του Μαριβό, παρισινή παράσταση που φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή του Λικ Μποντί. Απαλλαγμένη από τα στερεότυπα των παλαιών αναγνώσεων, η σκηνοθεσία μεταφέρει το έργο στο σήμερα, αναδεικνύοντας τη γλωσσική του κομψότητα αλλά και τις σιωπές. Στο ώριμο έργο του, ο φτωχός Ντοράντ (Louis Garrel) είναι ερωτευμένος με την πλούσια χήρα Αραμίντ. Πώς θα μπορέσει να κερδίσει την καρδιά αυτής της χειραφετημένης γυναίκας; Ο κανόνας του κωμικού είδους θέλει στο τέλος ενωμένους τους ερωτευμένους (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 12-14 Ιουνίου).
20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ
Τραγούδια της Μελίνας
Συμπληρώνονται φέτος 20 χρόνια από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη κι ακόμα δεν μπορεί να αναμετρηθεί κανείς με τη λάμψη, την προσωπικότητα και την πολύ ιδιαίτερη ερμηνευτική σφραγίδα της.
Από τις πιο δυναμικές, αξιόλογες και ερμηνευτικά πολυτάλαντες παρουσίες της νεότερης γενιάς τραγουδιστών, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη δεν έχει την πρόθεση να τη μιμηθεί, έχει όμως τα προσόντα να δώσει τη δική της ερμηνευτική διάσταση σε μελωδίες και στίχους που ακόμα καθρεφτίζουν τη Μελίνα του τραγουδιού μας.
Από το «Αγάπη που 'γινες» και το «Να με θυμάσαι και να μ' αγαπάς» έως τα «Παιδιά του Πειραιά» και τον «Ιλισό», η βραδιά θα «τραγουδά» Μελίνα (Ηρώδειο, 10 Ιουλίου).
ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ
Ντύνεται «Βάτραχος»
Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος πρωταγωνιστεί στους αριστοφανικούς «Βατράχους», παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου. «Μια κωμωδία γραμμένη σε πολύ κρίσιμο σημείο για την ιστορία της Αθήνας», όπως σημειώνει ο Γιάννης Κακλέας που τη σκηνοθετεί. «Τα πολιτικά οράματα εξαφανίζονται, η πολιτική της πόλης καταρρέει, ο Αριστοφάνης μιλάει πολιτικά και ποιητικά» τονίζει, για να προσθέσει ότι αναφερόμαστε «στο καλύτερο έργο αυτού του αθεόφοβου ποιητή. Η κωμωδία συναντά την τραγωδία. Αυτός ο αγών του ποιητικού λόγου μεταξύ Αισχύλου κι Ευριπίδη είναι ένας αγώνας ποίησης αλλά και δημοκρατικού λόγου». Μιλάμε για ένα «ιδιαίτερα πολιτικό κείμενο που κάνει ένα υπέροχο ταξίδι στον Αδη προς αναζήτηση του ποιητικού λόγου και της πολιτικής ποιητικής έννοιας» (Επίδαυρος, 1-2 Αυγούστου).
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΡΛΟΟΥ
Κυνηγά τη «Χίμαιρα»
Ενα από τα πιο γνωστά και αγαπητά μυθιστορήματα στην Ελλάδα τα τελευταία 60 χρόνια, η χειμαρρώδης «Μεγάλη χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, παρουσιάζεται στο θέατρο από τον εγγονό του συγγραφέα. «Με τραβάει σαν μαγνήτης ο κατάμαυρος ρομαντισμός, ο καλά κρυμμένος κάτω από τον μανδύα του κυνισμού ή ακόμα και της ωμότητας», λέει ο Δημήτρης Τάρλοου, που σκηνοθετεί το έργο και ερμηνεύει τον συγγραφέα. Η «Χίμαιρα» είναι το τελευταίο κομμάτι ενός γοητευτικού παζλ που συγκροτούν τα μυθιστορήματα «Γιούγκερμαν», «Λιάπκιν» και «Χίμαιρα», με τον κοινό τίτλο «Εγκλιματισμός κάτω από τον Φοίβο». Στα βιβλία αυτά ο Καραγάτσης μελετάει ενδελεχώς τη δυνατότητα προσαρμογής των ξένων στην ελληνική πραγματικότητα» (Πειραιώς 260, Η, 14-17 Ιουλίου).
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
akarali@pegasus.gr
