Ο Ιταλός Marco Revelli είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Πιεμόντε και είναι διεθνώς γνωστός ως προσωπικότητα της ιταλικής διανόησης.
Στην ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία αφοσιώθηκε στην ....ανάλυση του πολιτικού πολιτισμού και, ως εμπειρογνώμονας στις εργασίες της Επιτροπής Ερευνών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την «Αναγέννηση του φασισμού και του ρατσισμού στην Ευρώπη», επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στις σημαντικότερες πολιτικές δυνάμεις του 20ού αιώνα στον αντιφασιστικό χώρο.
Στη σημαντική ομιλία του στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο της Θεσσαλονίκης με τίτλο «Πολιτική, Παγκοσμιοποίηση, Πόλεμος» και με αφορμή τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ γράφει χαρακτηριστικά: «Εμφανίζεται τώρα ένας άλλος τρόπος στάσης εντός του "παγκόσμιου", ένας τρόπος πολύ πιο βίαιος σημαδεμένος από τη λογική του πολέμου. Ο πόλεμος καταπίνει άπληστα ανθρώπινες ζωές και εμφανίζεται χωρίς μάσκα ως "μορφή πολιτική" στο κατώφλι του 21ου αιώνα. Πώς θα ενεργήσουμε για να σταματήσουμε την καταστροφή; Εκείνο που έχουμε ανάγκη σήμερα είναι μια "νέα ανθρωπολογία" πολύ περισσότερο από μια "νέα πολιτική", ένα νέο "πολιτικό παράδειγμα" της σύγχρονης εποχής, που θα υπολογίσει τους παράγοντες της κρίσης του παλιού. Η ιδέα της "μη βίας" πρέπει να ενσωματωθεί στον κανονιστικό πυρήνα του πολιτικού αυτού παραδείγματος, γιατί ο νέος κόσμος μπορεί να οικοδομηθεί με μέσα που όχι μόνο θα μάχονται τη βία των άλλων, αλλά που θα την αποκλείουν από τον ορίζοντά μας».
Η Μέδουσα, μια από τίς δύο θεμελιώδεις μορφές της μυθολογίας. Στο τέλος του 2012 κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Laterza το βιβλίο του Μ. Revelli «Ι demoni del potere» (Οι δαίμονες της εξουσίας), γραμμένο στο ίδιο πνεύμα και εξαιρετικά επίκαιρο, ένα βιβλίο που αρχίζει και τελειώνει με δύο εντυπωσιακές αναφορές στην οικονομική κρίση που μαστίζει την Ελλάδα. Η πρώτη με τη μορφή ενός άνδρα με μεγάφωνο στην πλάτη και ένα μπιτόνι βενζίνη στο χέρι που προσπαθεί να τα κάψει όλα, σε μια χώρα εξαθλιωμένη σαν την Μπιάφρα της Νιγηρίας. Η δεύτερη με την είδηση ότι ένας πρίγκιπας του Κατάρ αγόρασε στην εξευτελιστική τιμή των 5 εκατ. ευρώ ένα όμορφο νησί των Εχινάδων, λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Ιθάκη. Ο Revelli εξηγεί πώς οι έννοιες «ιστορία», «νόμος», «πόλη», που έχουν χρησιμοποιηθεί για να εξημερώσουν την αγριότητα και τη βία, έφθασαν να συντριβούν από την έννοια «οικονομία».
Η επινόηση της «πόλης» με το προστατευτικό της τείχος, μακριά από τις σκοτεινές δυνάμεις του χάους, έδωσε τη δυνατότητα να αρχίσει ο έλεγχος των καταστροφικών δυνάμεων με τις οποίες εκφραζόταν μέχρι τότε η άγρια φύση της εξουσίας. Ο συγγραφέας επικαλείται δύο θεμελιώδεις μορφές της ελληνικής μυθολογίας, τη Μέδουσα και τις Σειρήνες, δένοντας με το δικό του μοναδικό τρόπο την τέχνη του λόγου με την τέχνη της πολιτικής. Η Μέδουσα και οι Σειρήνες διαφέρουν ως προς το εργαλείο του φόνου που χρησιμοποιούν, η πρώτη το βλέμμα και οι δεύτερες τη φωνή. Αν η Μέδουσα «πετρώνει» όποιον την κοιτάξει, προβάλλοντας την ακινησία του προσωπείου της, οι Σειρήνες κατακτούν την ανθρώπινη ύπαρξη με το τραγούδι του θανάτου. Ετσι η Μέδουσα παρουσιάζει την άγρια μορφή της εξουσίας, ενώ οι Σειρήνες την πιο εκλεπτυσμένη αλλά τόσο παραπλανητική. Ποτέ μέχρι σήμερα οι μύθοι αυτοί δεν εξερευνήθηκαν με τέτοια ικανότητα σύνδεσης με την επικαιρότητα ως απεικόνιση των δαιμόνων που χτυπάνε την πόρτα μας και δηλητηριάζουν την καθημερινότητά μας. Αξίζει το βιβλίο αυτό να μπορέσουν να το διαβάσουν οι Ελληνες.
Βάρβαροι χρόνοι! Η Ευρώπη δεν ελέγχει πια την άγρια μορφή της εξουσίας. Οσο το τέρας των Αγορών κυριαρχεί και η αφαίμαξη των λαών συνεχίζεται τόσο η ανθρώπινη ζωή θα προσβάλλεται και θα βρίσκεται ανήμπορη απέναντι στο «πέτρινο βλέμμα» της νέας Μέδουσας!...
Τιμώντας τον Ιταλό διανοούμενο Μ. Revelli, που προσεγγίζει με ανθρώπινη ευαισθησία και ανθρωπιστική αντίληψη τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας «παγκόσμια» και όχι «παγκοσμιοποιημένα», το Τμήμα Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών τον έχει ανακηρύξει επίτιμο διδάκτορα.
* Καθηγήτρια, τ. πρόεδρος του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΕΚΠΑ και τ. ειδική γραμματέας του ΥΠΕΠΘ
