25 Ιουν 2020

Συνέντευξη στον Στέφανο Καρυδάκη της θεατρολόγου-ηθοποιού Χριστίνας Τζιάλλα, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση των δύο πρώτων θεατρικών της έργων.


Την Χριστίνα Τζιάλα την γνώρισα πριν 2 χρόνια όταν πήγα να δω την παράσταση "Η πιο δυνατή On Line" στο ...
θέατρο Eliart.

Η εμφάνισή της στη σκηνή αμέσως με κέρδισε. Είχε αυτή την ενέργεια που ζητάς από έναν ηθοποιό. Να τον παρακολουθείς ακόμη και στις σιωπές του!





Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για μια νέα ταλαντούχα ηθοποιό που όμως τώρα μας ξεδιπλώνει και άλλες αρετές. Και συγκεκριμένα την συγγραφική της πλευρά.
Με αφορμή την έκδοση των δυο πρώτων θεατρικών της έργων την κάλεσα για μία μίνι συνέντευξη και σας υπόσχομαι μια μεγαλύτερη παρουσίασή της εν ευθέτω χρόνο γιατί πιστέψτε με, έχει πολλά να πει!!!

Τα δύο της έργα που μόλις κυκλοφόρησαν είναι τα εξής:



ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ -Ο Θάνατος του Ηθοποιού 

ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟ ΚΑΤΣΑΡΙΔΕΣ - Dare to dream 

Και τα δύο από τις εκδόσεις Καλλίεργον 

Η Χριστίνα Τζιάλλα πιστεύει πως όποιος παραιτείται, πεθαίνει και δεν μπορεί να δεχτεί η γενιά της να πεθάνει πνευματικά και καλλιτεχνικά! Αγαπά το παρελθόν της και πρόσφατα ήρθε αντιμέτωπη με αυτό όταν η αδελφή της ανακάλυψε σε κάποιες ξεχασμένες κούτες, εκθέσεις που είχε γράψει 21 χρόνια πριν όπου συνήθιζε να χρησιμοποιεί διαλόγους.
Μας αποκαλύπτει ότι στην Ε’ δημοτικού είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο ζωγραφικής με θέμα τη Διεθνή Αμνηστία.
Επίσης μας αποκάλυψε ότι ένα «ατύχημα» που της συνέβη μέσα στη σχολή της κατά τη διάρκεια εξετάσεων, παρά λίγο να της στοιχίσει τη ζωή!

Ας διαβάσουμε όμως την συνέντευξή της να δούμε την ίδια να μας μιλάει για όλα αυτά


Ποια είναι η άποψή σου για τη σημερινή γενιά των καλλιτεχνών: 

Για να μην αισθάνεσαι αδικημένος ή θιγμένος, καλό είναι να μην ανήκεις σ’ αυτή την κατηγορία. Για παράδειγμα, ακούω από πολλούς καλλιτέχνες παλαιότερης γενιάς, αλλά και της σημερινής, ότι τίποτε δε μπορεί να φτάσει το παρελθόν. Ότι η αρτιότητα πολλών δημιουργημάτων σταμάτησε κάποτε. Ότι δε θα υπάρξουν ηθοποιοί όπως τότε. Ότι δε θα υπάρξουν συγγραφείς όπως τότε. Ότι δε θα υπάρξει μουσική, μόδα, πολιτισμός και γενικά, τίποτε όπως τότε. 

Ζούμε στην εποχή που μας φέρανε. Αυτή είναι η εποχή μας. Αν ένας οργανισμός παραιτείται, πεθαίνει. Δεν δέχομαι η γενιά μου να πεθάνει πνευματικά και καλλιτεχνικά! Θεωρώ ότι υποτιμώντας την νοημοσύνη των νέων ή υπερεκτιμώντας την αρτιότητα των παλιών, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο... Μηδέν για το μέλλον! Άρα;… Θάνατος;! 


Ποια είναι η προσωπική σου θέση πάνω στο θέμα αυτό;

Προσωπικά, δεν δέχομαι την προσβολή αυτή και κάνω την προσπάθεια μου, είτε πετύχει, είτε όχι. Δεν θα έπρεπε να εξελισσόμαστε πέρα από τα παγιωμένα και πέρα από αυτά που έχει καταγράψει η ιστορία; Οι παλαιότεροι δεν θα έπρεπε να είναι καθοδηγητές μας και όχι ανταγωνιστές μας; Όλοι υπάρχουμε και υπήρξαμε νέοι και πολλοί υπάρχουν ή θα υπάρξουν γέροι. Ο κόσμος είναι πλασμένος να ανταγωνίζεται τις νεκρές γενιές, μέχρι και αυτές που κάποτε, νεκρές θα γίνουν. Θα ήταν πιο απλό εάν ο κόσμος μας, άφηνε ένα «καθαρό» σπίτι για τους επόμενους! 


Τι ρόλο παίζει το παρελθόν για σένα; Ποιες είναι οι δικές σου δυναμικές;

Αγαπώ το παρελθόν, αλλά δε ζω εκεί. Προσδοκώ το μέλλον, αλλά ούτε εκεί ζω. Τώρα, θα πρέπει με ό,τι μέσα και αν υπάρχουν, να προσπαθήσω να υπάρξω κι εγώ στην εποχή μου. Αλλιώς είναι προσβολή για τη ζωή και την ελευθερία, οι οποίες μάλιστα δεν είναι παντού και πάντα δεδομένες. Προσπαθώ να αγαπήσω κι εγώ η ίδια τον εαυτό όλων των ηλικιών μου… Να μην είμαι πια αυστηρή με την μικρή, ανορθόγραφη Χριστίνα, ούτε με την αδύναμη, πληγωμένη Χριστίνα, ούτε με την τωρινή, ελπιδοφόρα Χριστίνα, ούτε με αυτή τη Χριστίνα που θα έρθει… Θα μπορούσα να με ανταγωνιστώ. Όλα έτσι κινούνται περίπου. Θα μπορούσα όμως και να με συμφιλιώσω. Να φτιάξω έναν κόσμο υπέροχο για εμένα και κατά συνέπεια να μη χρειαστεί να πάρουν εκδίκηση όλες αυτές οι «Χριστίνες» του παρελθόντος. 


Πότε και πώς ξεκίνησε η αγάπη σου για την τέχνη; 

Όσες φορές και αν αναρωτηθώ από πότε ξεκίνησε η αγάπη μου για την τέχνη, τόσες φορές θα αναφερθώ σε μια διαφορετική αφετηρία. Αυτή τη στιγμή για παράδειγμα, μου έρχεται στο μυαλό η μητέρα μου, η οποία μου διάβαζε κάθε βράδυ παραμύθια και άλλαζε την φωνή της όταν «μιλούσαν» διαφορετικοί ήρωες! Επίσης, κάποιες κασέτες με ηχογραφημένα παραμύθια από ηθοποιούς, με έκαναν να ταξιδεύω με τις ώρες σε κόσμους απίστευτους και πανέμορφους! Εκεί διέκρινα κάτι υπέροχο! Δε μπορούσα όμως να το προσδιορίσω. Είναι σαν την κβαντική φυσική. Δε βλέπεις κάτι, αλλά κάτι υπάρχει αν το φανταστείς. Τα ηχογραφημένα παραμύθια ή η μουσική, αυτά τα άυλα, όχι χειροπιαστά δείγματα τέχνης ήταν πολύ σημαντικά ερεθίσματα για μένα. Από όταν με θυμάμαι, θυμάμαι να έχω την υποκριτική, ακόμα και τη σκηνοθετική ματιά, όταν έλεγα ή άκουγα ποιήματα στο σχολείο. Κάτι από την εποχή του δημοτικού μου έλεγε… όχι έτσι! Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι! Ξέρω ότι κατά καιρούς ο τρόπος που παράγω κάτι δημιουργικό έχει άλλη μορφή και μεταβάλλεται σαν την ενέργεια. Ανάλογα δηλαδή με τις ανάγκες και ανάλογα με τον πομπό και τον αποδέκτη. Κάποιες φορές, νιώθω ότι η καλλιτεχνική μου ενέργεια διακλαδίζεται. Αυτό συχνά είναι ένα πρόβλημα, γιατί δεν μπορώ να επικεντρωθώ κάπου συγκεκριμένα! Παράλληλα όμως, είναι σαν μια δύναμη να μου αρπάζει το σώμα και να μου λέει παίξε! Μια άλλη δύναμη να μου ανοίγει το στόμα και να μου λέει «μίλα» ή «τραγούδα»! Μια άλλη, να μου παίρνει το χέρι και να σχεδιάζει στο χαρτί και μια άλλη να μην αφήνει τον εγκέφαλό μου να κοιμηθεί, γιατί έχει πολλά να γράψει! 


"Από πότε άρχισε να διαφαίνεται η κλίση σου στη συγγραφή; Πόσο βοήθησε το εκπαιδευτικό σύστημα; Oι δάσκαλοι (με τη γενικότερη έννοια) σε ενθάρρυναν να αναπτύξεις αυτό σου το ταλέντο;"...

Πρόσφατα ήρθα αντιμέτωπη με το παρελθόν μου, νομίζοντας ότι η συγγραφή είναι για μένα κάτι καινούργιο. Η αδερφή μου ανακάλυψε σε κάποιες ξεχασμένες κούτες, κάποιες εκθέσεις που είχα γράψει 21 χρόνια πριν. Από τότε συνήθιζα να χρησιμοποιώ διαλόγους, περιγραφές τόπου, χρόνου, καθώς και πολλά ενεργητικά ρήματα. Οι εκθέσεις μου περιείχαν χαρακτήρες, αλλά και χαρακτήρα. Για παράδειγμα, θυμάμαι πως όταν στις πολύ μικρές τάξεις του δημοτικού μου έλεγαν να αντιγράψω έναν αριθμό, εγώ, αντί αυτού, έκανα ένα σχέδιο. Μου έκαναν παρατήρηση οι δάσκαλοι ότι δεν είναι έτσι. Εγώ όμως, έφτιαχνα κάτι διαφορετικό. Έφτιαχνα το ίδιο πράγμα, αλλά από την δική μου οπτική. Εκείνοι με θεωρούσαν «δύσκολη» κι εγώ θεωρούσα εκείνους βραδύνοες. 

Στις εξετάσεις των μαθηματικών στο λύκειο, ούσα πολύ κακή ή μάλλον τεμπέλα για τα μαθηματικά, γέμισα τρεις σελίδες με θεωρία και λόγια φιλοσοφικά, με όλες τις απαραίτητες υποθετικές φράσεις, ώστε να βγαίνουν οι πράξεις, πάντα όμως με τα δικά μου δεδομένα και σταθμά. Δεν χρησιμοποίησα κανέναν αριθμό με το σύμβολό του, παρά μόνο με λέξεις. Χαριστικά, ο δάσκαλος μου έβαλε βαθμό «2», γιατί δεν μπορούσε να βγάλει άκρη σε εκείνο το ντελίριο! Εγώ όμως, είχα ανακαλύψει κάτι…!

Υπήρξαν τόσες και τόσες συνθήκες που θα μπορούσαν να με αποθαρρύνουν να γράφω. Όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι είμαι κάπως ανορθόγραφη, λόγω κάποιας μορφής δυσλεξίας που έχω. Με πολύ μεγάλη προσπάθεια σήμερα, δεν κάνω πολλά λάθη. Στο πανεπιστήμιο είχα έναν καθηγητή που μου αφαιρούσε πάντα δύο μονάδες στα γραπτά λόγω ορθογραφικών… Τίμιο και αποδεκτό. Αλλά και πάλι, θεωρούσα ότι αυτό δε μπορεί να μου είναι εμπόδιο στο να γράφω. Άλλωστε, είχα πολύ περισσότερα και σοβαρότερα να αντιμετωπίσω από την παιδική μου ακόμη ηλικία έως και σήμερα. 

Εκείνοι που με αποθάρρυναν περισσότερο από όλους ήταν κάποιοι δάσκαλοί μου, από το δημοτικό μέχρι και το λύκειο. Ο Μιθριδατισμός των δηλητηριάσεων από πολλούς «μέντορές» μου με κάνουν να ξερνάω το φαρμάκι και να προχωράω. Σαφώς και φανερά μάχομαι για τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και μπορώ και τολμώ να αναμετρηθώ με μεγαλύτερους στο ύψος μου. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ε’ δημοτικού -κάπου τότε νομίζω- είχα κερδίσει το πρώτο βραβείο ζωγραφικής με θέμα τη Διεθνή Αμνηστία. Θεωρώ ότι η νίκη εκείνη τότε δεν οφειλόταν μόνο στο όποιο ταλέντο μου στη ζωγραφική, αλλά στις προσλαμβάνουσες του χεριού μου από τον εγκέφαλο μου. 

Θα ήθελα λοιπόν και τώρα, να κάνω μια ζωγραφιά με τα λόγια μου, ώστε να αποκαταστήσω κάποια ανθρώπινα δικαιώματα, γιατί παλιότερα, μάλλον είχε στερέψει το μελάνι… 

Κι εδώ που τα λέμε, καλύτερα με τη ζωγραφική παρά να δείξω κάποιους με το δάκτυλο, να πω ονόματα και διευθύνσεις. Αν όμως οι τύψεις και η αυτοκριτική δεν προκύπτουν αβίαστα για τον καθέναν τους, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν αδαείς, αν όχι επικίνδυνοι, μεταλαμπαδευτές της γνώσης και δυστυχώς, ζουν ανάμεσά μας! Δέχομαι ακόμη τη συγγνώμη τους κατόπιν αίτησης. 


Τι έχεις να πεις για όλους εκείνους που στάθηκαν «εμπνευστές» του έργου σου; Σε ποιους οφείλεις τα «ευχαριστώ» σου;

Τα «ευχαριστώ» μου οφείλονται σε αυτούς που δεν ευχαριστώ. 

Δεν ευχαριστώ λοιπόν εκείνη τη δασκάλα στο δημοτικό, που με παρουσίασε την πρώτη μέρα στο νέο μου σχολείο, στα παιδιά της καινούργιας μου τάξης, με υποτιμητικό τρόπο ως παιδί χωρισμένων γωνιών, αλλά και ως παιδί από χωριό, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να με αποστρέφονται από την πρώτη στιγμή. Όχι, δεν μου έκαναν μπούλινγκ τα παιδιά. Τα παιδιά παίρνουν παράδειγμα από τους μεγαλύτερους. Από κείνη τη δασκάλα έπαιρναν παράδειγμα, που όταν μου έπεφτε από τα χέρια ένα μολύβι ένοιωθα το χέρι της να μου τραβάει τα μαλλιά και να μου ρίχνει σφαλιάρα. Γυρνώντας σπίτι με κόκκινα μάγουλα λοιπόν, έλεγα στην οικογένειά μου ότι ήταν από το παιχνίδι, φοβούμενη πως αν η μητέρα μου πάει να διαμαρτυρηθεί, αυτή η σωματική βία θα κρατούσε για πάντα. Κράτησε ΜΟΝΟ δύο χρόνια. Όσο δηλαδή είχα τη δασκάλα εκείνη. Μια γριά με μαύρα ρούχα και πρόσωπο σαν μπαγιάτικο προζύμι. Να δικαιολογήσω ότι αμέσως μετά πήρε σύνταξη και ότι ανήκε στην παλαιότερη «σχολή» δασκάλων;! Καμία ανοχή! 

Δεν ευχαριστώ και ευχαριστώ ταυτόχρονα, την καθηγήτρια στο γυμνάσιο που πέταξε στα σκουπίδια, μπροστά σε όλη την τάξη, το πρώτο μου θεατρικό έργο. Ήταν μια ελεύθερη δημιουργική απόδοση -όπως όριζε η εργασία μας για το σπίτι- πάνω στην «Ελένη» του Ευριπίδη, γιατί δεν ταίριαζε με την αισθητική της. Εδώ μπορώ να πω ότι τελικά, μάλλον την ευχαριστώ, γιατί με έκανε να καταλάβω ότι πρέπει να ασχοληθώ με τη συγγραφή. 

Δεν ευχαριστώ επίσης την καθηγήτρια στο λύκειο, γιατί επέμενε να μου βάζει κάτω από τη βάση στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας. Δεν γνώριζα τότε ότι είχα αυτή τη μορφή δυσλεξίας που με έκανε να είμαι ανορθόγραφη και ούτε κανείς ποτέ σχολείο το είχε αντιληφθεί… Γνωρίζοντας την κλίση μου, επέμενα πως εκείνος ο βαθμός δε μου άξιζε. Εκείνη όμως μου γύριζε πάντα την πλάτη. Στις πανελλήνιες λοιπόν της Γ’ λυκείου απέδειξα ότι στα κείμενα μπορούσα να γράψω καλύτερα και από τους μαθητές του 20. Είχα τον μεγαλύτερο βαθμό σε όλο το σχολείο.

Δεν ευχαριστώ έναν «κολλημένο», «νάρκισσο» καθηγητή στο πανεπιστήμιο, που επέμενε να γράφω παπαγαλία!!! Κόπηκα πέντε φορές και την έκτη φορά, με έναν μαγικό τρόπο, έγραψα όοοοτι ακριβώς μας έλεγε!!! Ας είναι όμως! Με τον τρόπο αυτό έμαθα να αποστηθίζω μονολόγους και διαλόγους για το θέατρο. 

Δεν ευχαριστώ εκείνη την διευθύντρια εκείνης της σχολής -ταλαντούχας και έμπειρης κατά τα άλλα καλλιτέχνιδας- για την απαράδεκτη, παραλίγο εγκληματική ολιγωρία της, σχετικά με ένα «ατύχημα» που μου συνέβη μέσα στη σχολή της κατά τη διάρκεια εξετάσεων, που παρά λίγο να μου στοιχίσει τη ζωή!Αυτό που μου κάνει ακόμη εντύπωση είναι η γενικότερη στάση της, η παντελής απουσία ενσυναίσθησης και η πλήρης αδιαφορία της απέναντι σε μένα και την οικογένειά μου έως και σήμερα. Και το πιο εγκληματικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι συνεχίζει να διδάσκει, μέσα σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα απόλυτης υποκρισίας ότι πρεσβεύει το καλό των σπουδαστών της και ότι είναι ο μέντορας και η προστάτιδά τους. Από ό,τι έως τώρα αποδεικνύεται από τη στάση της, το πιο επικίνδυνο όλων είναι η απουσία τύψεων και συνειδητοποίησης του τι έχει συμβεί, συνεχίζοντας ακάθεκτη τη συλλογή χαρτονομισμάτων, εκμεταλλευόμενη τα όνειρα κάθε νέου που μπαίνει εκεί, προσδοκώντας μια θέση σε κάποια καλλιτεχνική σκηνή. Χωρίς ενσυναίσθηση δεν νοείται καλλιτέχνης.

Στο σημείο αυτό και με αφορμή τη στάση των περισσότερων συμφοιτητών και καθηγητών μου, που δεν πήραν ξεκάθαρη θέση απέναντι σε ένα τόσο σοβαρό θέμα, θα ήθελα να επισημάνω ότι χωρίς αλληλεγγύη δε μπορεί να γίνει καμία διεκδίκηση.

Το ευτυχές γεγονός στην περίπτωση αυτή ήταν ότι δύο συμφοιτητές μου με δική τους ευθύνη και μέσο, με πήγανε στο νοσοκομείο και μου σώσανε τη ζωή. Σε αυτούς τους δύο και τη γιατρό που με ανέλαβε, έχω αφιερώσει το πρώτο θεατρικό μου έργο. Από τότε ξεκίνησα να γράφω το έργο αυτό, του οποίου η συγγραφή κράτησε τρία χρόνια.

Δεν ευχαριστώ επίσης, όσους εμμονικούς, επαρμένους θεατράνθρωπους επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν -όπως συνηθίζουν και συχνά πετυχαίνουν- την «καλλιτεχνική εξουσία» τους, πιστεύοντας ότι θα μπορούσα να «κοιμηθώ» μαζί τους για να διεκδικήσω κάποιο ρόλο. Μάλιστα οριακά, γελάω. Έρωτα κύριοι κάνω μόνο από έρωτα. 

Δεν ευχαριστώ όλους εκείνους που έκαναν τον ηθοποιό να αργοπεθαίνει μέσα μου. Με έκαναν να φοβάμαι και να χάνω κάθε μαγεία μιας τέχνης, της οποίας τα ηνία κρατάνε «άτεχνα» χέρια. Τροφοδοτώ βέβαια και ποτίζω τον ηθοποιό μου με το ελιξίριο των καλών συνεργατών και το αντίβαρο αξιόλογων ανθρώπων ανάμεσα σε αυτόν τον κατεστημένο ζόφο. Ίσως τελικά ο ηθοποιός μέσα μου που έχει τόσο φοβηθεί, να κατάφερε να ξυπνήσει έναν δυνατό συγγραφέα για να τον φροντίσει και να τον αναστήσει και πάλι. 

Δε χρειάζεται να αναφέρω λεπτομέρειες σχετικά με το ποιος, το πού και το τι. Ο καθένας θα πρέπει να αναπτύξει τη δική του κριτική ικανότητα και όπου χρειάζεται, να μπορεί να απομακρύνεται έγκαιρα. Οι παραπάνω μικρές διδακτικές ιστορίες, που κάποιος θα μπορούσε να τις ονομάσει «μικρά αλληγορικά παραμύθια», απευθύνονται στους νέους γεμάτους όνειρα καλλιτέχνες. Είμαι σε θέση πια να μπορώ και να οφείλω να εφιστώ την προσοχή τους ως προς την επιλογή σχολών, αλλά κυρίως ανθρώπων στη ζωή τους.

Η τέχνη με τα χρόνια μεταβάλλεται, ανάλογα με τις ανάγκες και το νοητικό επίπεδο του κοινωνικού περιβάλλοντος αυτών που την ασκούν. Σε αυτό συμβάλλουν βεβαίως και οι εκάστοτε κυβερνήσεις, που φαίνεται να θέλουν να κρατήσουν χαμηλά το μορφωτικό επίπεδο, ώστε να μπορούν να έχουν καλύτερα τον έλεγχο, αφού θα απευθύνονται σε λιγότερο καλλιεργημένους ανθρώπους. 

Ελπίζω με τις παραπάνω λέξεις μου, να φιλοτέχνησα μια γλαφυρή «εξπρεσιονιστική» ζωγραφιά της «Μπλε Περιόδου» μου. Κι εδώ που τα λέμε, τελικά, τους ευχαριστώ όλους! Γιατί όπως είπε και ο Kurt Cobain: “Thank you for the tragedy. I need it for my art”.


Σε ευχαριστώ για την συνέντευξή σου αυτή και ανανεώνουμε το ραντεβού μας για μια μεγαλύτερη και λεπτομερή παρουσίασή σου στο κοινό μας.
Κλείνοντας να σου ευχηθώ γρήγορα τα έργα σου να τα δούμε να ζωντανεύουν στην σκηνή.


Ευχαριστούμε τον Θεώδορο Σουρμελή για τις φωτογραφίες της Χριστίνας Τζιάλλα.

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο