Ο «Πυλάδης» -τραγωδία που έγραψε ο Πιερ Πάολο Παζολίνι στα 1966- που «μιλά» για την Ελλάδα του σήμερα.
Έγραψε ο Πιερ Πάολο Παζολίνι (ο δολοφονημένος στις ...2 Νοεμβρίου του 1975 Ιταλός σκηνοθέτης και διανοητής της αριστεράς) θεατρικό έργο, με το οποίο "φωτογραφίζει" τις κοινωνικοπολιτικές και ιδεολογικές μεταστροφές και μεταπτώσεις της σύγχρονης Ελλάδας της κρίσης;
Ο "Πυλάδης" του Παζολίνι (το έργο έχει μεταφραστεί, αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά), που "βρίθει πολιτικών μηνυμάτων", θα μπορούσε να είναι το ...τέταρτο μέρος της τριλογίας της Ορέστειας του Αισχύλου. Ο Ορέστης (αυτός της τραγωδίας "Πυλάδης" του Παζολίνι) επιστρέφει στο Άργος μαζί με τον πιστό του φίλο Πυλάδη, δικαιωμένος από το δικαστήριο του Αρείου Πάγου, για να εγκαθιδρύσει στην πόλη μια καινούργια δημοκρατία. Ως νεωτεριστής, μάλιστα, αρνείται να αναλάβει την εξουσία ως συνεχιστής του δολοφονημένου βασιλιά πατέρα του, αλλά ζητά την ψήφο του λαού και τη ...λαμβάνει με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς, η οποία στο έργο (του Παζολίνι) αντιπροσωπεύει τη Λογική, τον Ορθολογισμό και την καπιταλιστική σύγχρονη εποχή.
Προκειμένου, μάλιστα, η Αθηνά να επιβάλει την ιδεολογία της και στον λαό του Άργους, μετατρέπει τις Ερινύες (τις εκπροσώπους του "παλιού" που κατατρέχουν τον Ορέστη) σε Ευμενίδες (οι οποίες δεν φοβίζουν πια τους ανθρώπους, αλλά τους "προσφέρουν" γλυκά όνειρα με στόχο να ξεχάσουν το παρελθόν).
Ο πιστός φίλος Πυλάδης, για πρώτη φορά, διαφωνεί με τον Ορέστη και δημιουργεί ένα νέο "κόμμα" από εργάτες, χωρικούς και περιθωριακούς ανθρώπους, που αντιτίθενται στη "λογική" και τη διαγραφή του παρελθόντος με σκοπό την πρόκριση του μέλλοντος και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Ο "πόλεμος" ανάμεσα στις δυο ιδεολογίες - παρατάξεις οδηγούν στην ήττα της ομάδας του Πυλάδη και μαζί της των ηθικών αξιών και της παράδοσης του παρελθόντος από τους μηχανισμούς του καπιταλισμού και των οικονομικών συμφερόντων.
Το Άργος μετατρέπεται στο απόλυτο κέντρο του καπιταλισμού και ο Ορέστης εξουσιάζει, αφού έχει ήδη κάνει τον ..."ιστορικό συμβιβασμό". Ο Πυλάδης αντιλαμβάνεται (παρά τις κατάρες προς τη "λογική" και τους θεούς του ...ιστορικού συμβιβασμού) πως η ήττα του τουλάχιστον τον προφυλάσσει από ιδεολογικές εκπτώσεις και εκφυλισμούς εννοιών που επιφέρει η εξουσία... Η επαναστατικότητα του παραμένει απολύτως ειλικρινής, αθώα και αναλλοίωτη...
Ήταν γνωστός πάντοτε, ο έκδηλος θαυμασμός του Παζολίνι στην αρχαία τραγωδία και τον αρχαιοελληνικό λόγο (σε άρθρο του στα 1959 είχε προτείνει τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα ιταλικά σχολεία ακόμα και σε βάρος των λατινικών!), ενώ ξεκίνησε από τα 1960 (με παρότρυνση του Βιτόριο Γκάσμαν) τη μετάφραση της Αισχύλειας Ορέστειας.
Ακολούθησε στα 1962 η σκηνοθεσία της "Μήδειας" με τη Μαρία Κάλλας, ενώ δεκάδες είναι οι αναφορές σε άρθρα του στον Αλέκο Παναγούλη ["Il simbolo Panagoulis" στην εφημερίδα "Unita" (29/6/1972), η ταύτιση του Παναγούλη με τον μυθικό ήρωα Μενοικέα, ο οποίος θυσιάστηκε για να σώσει την πατρίδα του, τη Θήβα, κ.ά.). Όπως δε ο ίδιος ανέφερε στα έργα του, τα πολιτικά μηνύματα είναι "κρυμμένα" πίσω από τις σκηνές των ταινιών του, ενώ αν ζούσε στην Ελλάδα θα έγραφε και θα σκηνοθετούσε όπως ο Βασίλης Βασιλικός και ο Κώστας Γαβράς ("Ζ").
Ιδιαίτερα αισθαντική ήταν στη διάρκεια του χθεσινού εναρκτήριου απογεύματος του συνεδρίου, με θέμα "Η Σφίγγα στην Άβυσσο, Π. Π. Παζολίνι 40 Χρόνια από το θάνατό του. Νέες Προοπτικές και Κριτικές Αποτιμήσεις του έργου του", η ταινία - ντοκιμαντέρ διάρκειας 21.40' λεπτών που παρουσίασε -αντί εισήγησης- ο καθηγητής Giovanni La Rosa από το πανεπιστήμιο της Ρώμης "Tor Vergata", το οποίο είναι και συνδιοργανωτής του συνεδρίου.
Στην ταινία τεκμηρίωσης, που ξεκινά με το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκη "Τα παιδιά κάτω στον κάμπο" (από την ταινία "Sweet movie" του Ντούσαν Μακαβέγιεφ) -στην ιταλική του μεταφορά- εμφανίζονται σε οπτικοποιημένες εικόνες η Οριάνα Φαλάτσι ("διαβάζει" επιστολή της προς τον Παζολίνι), ο Αλέκος Παναγούλης, ο ίδιος ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι, "ακούγονται" ποιήματα του Παζολίνι για τη Μέρλιν Μονρόε και τον Αλέκο Παναγούλη, προβάλλονται αποσπάσματα από τη "Μήδεια" με τη Μαρία Κάλλας, ενώ προβάλλονται αποκόμματα ιταλικών εφημερίδων, που αναφέρονται στη δολοφονία του (στις 2 Νοεμβρίου 1975 - ακριβώς έξι μήνες πριν από τη δολοφονία και του Αλέκου Παναγούλη στην Αθήνα).
Η ταινία φέρει τον τίτλο "Η Σφίγγα στην Άβυσσο" κι είναι αυτή που έδωσε τον τίτλο στο συνέδριο. Στόχος του Διεθνούς Συνεδρίου είναι η κριτική έρευνα και οι νέες θεάσεις του συνολικού έργου της πολυσχιδούς δημιουργικής φύσης του Παζολίνι. Για τον σκοπό αυτό παρεμβαίνουν καθηγητές και ερευνητές διαφορετικής γεωγραφικής προέλευσης και επιστημονικής προσέγγισης (από πανεπιστήμια της Ιταλίας, της Ισπανίας, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Γαλλίας και της Ελλάδας), αναπτύσσοντας θέματα όπως: "Το Θέατρο του Παζολίνι. Μεταξύ συμβόλου και αλληγορίας", "Κριτική, έρευνες και νέες προοπτικές της όπερας", "Π.Π. Παζολίνι και Γιάννης Ρίτσος- Ένας φανταστικός διάλογος", "Ο Παζολίνι συνομιλεί με τον Αντόνιο Γκράμσι" κ.ά.). Οι εργασίες του Συνεδρίου, που πραγματοποιούνται στην ιταλική γλώσσα, συνεχίζονται από το πρωί σήμερα και θα ολοκληρωθούν αργά το απόγευμα στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
