Στο συνέδριο, υπεύθυνοι για τη διοργάνωση του οποίου είναι οι ιστορικοί Αντώνης Λιάκος και Αιμιλία Σαλβάνου, θα λάβουν μέρος ....επιστήμονες από όλη την υδρόγειο: αρχής γενομένης από την Αργεντινή και τον Καναδά και φτάνοντας μέχρι την Ιαπωνία και την Αυστραλία.
Ποιοι ιστορικοί παράγοντες καθορίζουν τη μελέτη του παρελθόντος; Ποιες είναι οι πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές που επέτρεψαν την ανάδειξη νέων ιστορικών σπουδών, όπως οι σπουδές του φύλου, της προφορικότητας και της δια-εθνικής (transnational) ιστορίας; Γιατί η επιστήμη της ιστοριογραφίας δεν ακολούθησε δρόμους που άνοιξαν κάποια στιγμή στην πορεία της; Τι σημαίνουν για τον σημερινό ιστορικό οι έννοιες της αλήθειας, της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας; Και το κυριότερο: πώς συνδέονται τα ιστορικά ρεύματα του 20ου αιώνα με τις εμπειρίες που βίωσαν οι κοινωνίες , εμπειρίες όπως οι πόλεμοι, οι εξοντώσεις πληθυσμών, οι αλλαγές στις σχέσεις των φύλων, οι ολοκληρωτισμοί, το τέλος της αποικιοκρατίας, αλλά και η εκτόξευση της τεχνολογίας σε δυσθεώρητα ύψη; Αυτά είναι τα ερωτήματα που θα εξεταστούν στο παγκόσμιο συνέδριο «Ιστοριογραφία του 20ου αιώνα», που πραγματοποιείται από τις 18 έως και τις 20 Ιουνίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
«Συνέδρια σαν και αυτά μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε και την ελληνική παρουσία συγκριτικά με την αντίστοιχη διεθνή. Στο συνέδριο είναι αισθητή η συμμετοχή γνωστών ελλήνων ιστορικών με ένα σημαντικό έργο, που ανανέωσε την ελληνική ιστοριογραφία τα τελευταία χρόνια», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επίκουρος καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας και Ιστοριογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιστημονικής
Επιτροπής του συνεδρίου:
«Θα ήθελα, όμως, να επιμείνω στην παρουσία των εκπροσώπων μιας νεότερης γενιάς. Τα θέματα που έχουν επιλέξει να παρουσιάσουν όσο και οι προσεγγίσεις που υιοθετούν δείχνουν μια στέρεη γνώση των διεθνών συζητήσεων, ενώ θεραπεύουν ένα από τα παραδοσιακά δεινά της ελληνικής ιστοριογραφίας, το οποίο έχει ήδη υποχωρήσει αρκετά τα τελευταία χρόνια, τον εθνοκεντρισμό και την έλλειψη συγκριτικού πλαισίου. Είναι κρίμα που οι συνθήκες σήμερα στα ελληνικά πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα στερούν την ιστορική εκπαίδευση και έρευνα, και όχι μόνο, από αυτό το νέο επιστημονικό προσωπικό που θα την ανανέωνε ηλικιακά, θεματικά και μεθοδολογικά».
Οργανωτές του συνεδρίου είναι οι ερευνητές του επιστημονικού προγράμματος «Η ελληνική ιστοριογραφία στον 20ο αιώνα», με φορείς το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής), το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας), το περιοδικό «Ιστορείν» και το International Network of Theory and History. Όπως λένε οι οργανωτές, είναι πρώτη φορά που διεξάγεται ένα παρόμοιο συνέδριο. Οι πολλαπλοί δρόμοι που ακολούθησε η ιστοριογραφία και τα αντίστοιχα παραδείγματα που διαμορφώθηκαν μεταμόρφωσαν εκ βάθρων το πεδίο της επιστήμης τον 20ο αιώνα, ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό του. Και κάτι τέτοιο κάνει, βέβαια, δύσκολο το να μιλάμε για ένα συμπαγές γνωστικό αντικείμενο.
Τα επιστημονικά σύνορα διευρύνθηκαν σημαντικά, βασικές παραδοχές αμφισβητήθηκαν και αναθεωρήθηκαν, νέες αντιλήψεις και τάσεις καθιερώθηκαν ως προς τις ερευνητικές μεθόδους και την ορολογία ενώ η ιστοριογραφία χρησιμοποίησε και πρωτόφαντες τεχνικές: την αφήγηση, την κινηματογραφική εικόνα, ακόμα και τη δραματική αναπαράσταση. Επίσης αναδείχθηκαν πολλές καινούργιες θεματικές, με τα ζητήματα της μνήμης, της δημόσιας ιστορίας και του τραύματος να μπαίνουν στο προσκήνιο.
Από την άλλη, ωστόσο, πλευρά, η έξοδος της ιστοριογραφίας από την ακινησία του 19ου αιώνα και ο προσανατολισμός της σε εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις τη μετέτρεψε, όπως με έμφαση σημειώνουν οι διοργανωτές, σε φάντασμα: ένα φάντασμα που άλλοτε κρατούσε τις κοινωνίες σε επαγρύπνηση και άλλοτε χρησίμευσε ως μέσο ψυχαγωγίας. Πάντως, ακόμα και στις ημέρες μας, η Ιστορία αντιμετωπίζεται σε πολλές περιπτώσεις σαν μια αφηρημένη ιδέα ή σαν ένας συνήθης ακαδημαϊκός κλάδος, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη τι είναι αυτό που τη συνδέει με όσα συμβαίνουν έξω από την ίδια. Αυτές ακριβώς, όμως, είναι οι συνδέσεις τις οποίες θα επιχειρήσουν από την ερχόμενη Πέμπτη οι σύνεδροι.
Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών στα αγγλικά (χωρίς μετάφραση) και η συμμετοχή είναι ανοιχτή για το κοινό.
