Τα κατάλοιπα μιας βυζαντινής βασιλικής 1.600 ετών που ανακαλύφθηκαν στις αρχές του περασμένου έτους στη λίμνη Ασκανία στη Προύσα της σημερινής Τουρκίας προορίζονται...να γίνουν ένα νέο υποβρύχιο μουσείο.
Το έργο κατασκευής του υποβρύχιου μουσείου εγκρίθηκε από το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού με χορηγό τον δήμο της Προύσας.
Ο Mustafa Şahin, καθηγητής και επικεφαλής του τμήματος Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Uludağ δήλωσε ότι η βασιλική ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια εναέριας φωτογράφισης της πόλης στα πλαίσια απογραφής των ιστορικών και πολιτιστικών μνημείων της περιοχής.
Αρχαιολόγοι, ιστορικοί και ιστορικοί της τέχνης εκτιμούν ότι η βασιλική κατέρρευσε κατά τη διάρκεια σεισμού που εκδηλώθηκε στην περιοχή το 740 μ.Χ.. Έχουν καταλήξει ότι χτίστηκε προς τιμήν του Αγίου Νεοφύτου, ο οποίος ήταν μεταξύ των αγίων και ευσεβών χριστιανών που μαρτύρησαν κατά την περίοδο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Γαλέριου, όταν οι απαγορεύσεις και οι ποινές κατά των χριστιανών ήταν συχνό φαινόμενο. Σύμφωνα με γραπτές πηγές, ο Νεόφυτος ήταν άγιος, ο οποίος σκοτώθηκε από τους Ρωμαίους στρατιώτες το 303 μ.Χ., δέκα χρόνια πριν το Διάταγμα των Μεδιολάνων, με το οποίο θεσπίζεται η ανεξιθρησκία στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Şahin δήλωσε ότι η εκκλησία ιδρύθηκε με το όνομά του αγίου στον τόπο όπου σκοτώθηκε. Η ημερομηνία κατασκευής της εκκλησίας δεν έχει ακριβώς καθοριστεί, αλλά θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί μετά από το 313 μ.Χ., σύμφωνα με τον Şahin.
«Υπάρχει ακόμη μια διαθέσιμη ημερομηνία, η οποία είναι σημαντική για εμάς. Πιθανότατα, θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί το 325 μ.Χ. μετά την πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Νίκαιας. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε ότι η εκκλησία χτίστηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. και μετά. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι υπάρχουν γκραβούρες από το Μεσαίωνα που απεικονίζουν αυτή τη δολοφονία. Σε αυτές μπορούμε να δούμε τον Νεόφυτο να σκοτώνεται στις ακτές της λίμνης», είπε, προσθέτοντας ότι πρόκειται για έναν αγαπημένο άγιο της περιοχής.
Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, οι Χριστιανοί επισκέπτονταν σίγουρα τη Νίκαια (σημερινό İznik) κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα για να προσκυνήσουν στην εκκλησία. «Υπάρχουν φήμες ότι οι άνθρωποι της Νίκαιας ζητούσαν βοήθεια από το σώμα του Νεοφύτου όταν συναντούσαν προβλήματα», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Εκκίνηση των προκαταρκτικών εργασιών
Οι επιφανειακές και υποβρύχιες εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει στη βασιλική προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες της. Ομάδα ειδικών που αποτελείται από την Orcan Vessel Rescue and Maritime Construction και την εταιρεία Geomarine Land and Marine Research, έχουν αρχίσει τις επιφανειακές έρευνες διάρκειας δέκα (10) ημερών στην υποβρύχια βασιλική.
Ο Tuğrul Orcan από την Orcan Vessel Rescue and Maritime Construction δήλωσε ότι προς το παρόν διεξάγουν προκαταρκτικές εργασίες στην περιοχή στο πλαίσιο προετοιμασίας της για μετατροπή της σε ενάλιο μουσείο. «Ο σχεδιασμός του έργου είναι το επόμενο στάδιο. Εργαζόμαστε προκειμένου να εξακριβώσουμε εάν υπάρχουν και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα στην ευρύτερη περιοχή της βασιλικής. Η σεισμικότητα και η βαθυμετρία της περιοχής θα πρέπει να μετρηθούν ενώ θα πραγματοποιηθεί εκτεταμένη έρευνα και στα κατάλοιπα της βασιλικής», αναφέρει ο Orcan.
Η ανακάλυψη της βασιλικής θεωρήθηκε ως μια από τις κορυφαίες ανακαλύψεις του έτους 2014 από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής.
