4 Απρ 2015

Πέθανε ο "γέρος του σινεμά" Μανουέλ ντε Ολιβέιρα

Ήταν ο γηραιότερος εν ενεργεία κινηματογραφιστής ο Πορτογάλος σκηνοθέτης Μανουέλ ντε Ολιβέιρα, που πέθανε χθες σε ηλικία 106 ετών, και ασφαλώς ένας από τους... σημαντικότερους παγκοσμίως.

Την είδηση του θανάτου του διάσημου σκηνοθέτη ανακοίνωσε στην ιστοσελίδα του το δημοτικό συμβούλιο της γενέτειράς του Πόρτο, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες, ενώ την επιβεβαίωσε και ο παραγωγός Λουίς Ουρμπάνο, επικαλούμενος πηγές της οικογένειας, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Στο Πόρτο, όπου γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1908, ήταν αφιερωμένη η πρώτη του βουβή ταινία, το 1931, ντοκιμαντέρ με τίτλο Douro, Faina Fluvial. Την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία γύρισε το 1942. Το Aniki Bobo απέσπασε κολακευτικά σχόλια από τους κριτικούς, όμως δεν συνάντησε την ίδια επιτυχία και στο κοινό. Παράλληλα, ο νεορεαλιστικός χαρακτήρας της ταινίας απασχόλησε και την ασφάλεια του καθεστώτος Σαλαζάρ, με αποτέλεσμα να κληθεί ο σκηνοθέτης της για ανάκριση. Η αποτυχία αυτή έκανε τον Ολιβέιρα να παρατήσει για ένα μεγάλο διάστημα το σινεμά και να ασχοληθεί με τους αμπελώνες που είχε κληρονομήσει η γυναίκα του. Οι απόπειρες να βρει χρηματοδότηση για τα κινηματογραφικά του σχέδια συνάντησαν την παγερή αδιαφορία του πορτογαλικού "Νέου Κράτους", καθώς ο σκηνοθέτης ήταν γνωστός αντίπαλος του δικτατορικού καθεστώτος του Σαλαζάρ.

Επιστρέφοντας διστακτικά στην κινηματογραφία μετά το 1955, άρχισε να ασχολείται και πάλι με το ντοκιμαντέρ και τα μικρού μήκους φιλμ, για να επιστρέψει στις μεγάλου μήκους ταινίες το 1971, με το σατιρικό O Passado e o Presente, με θέμα τον αστικό γάμο. Θα ακολουθήσουν άλλες τρεις ταινίες με ερωτική θεματολογία, που θα συγκροτήσουν μια τετραλογία. Όμως η καθιέρωσή του θα έρθει σε αρκετά μεγάλη ηλικία, μετά τα 75 του χρόνια, όταν στράφηκε οριστικά στον "κινηματογράφο του δημιουργού", γυρίζοντας φιλμ που άφησαν εποχή, όπως το επτάωρο Le Soulier de Satin (1985), με το οποίο κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία, ή το πειραματικό Mon Cas (1986).

Από τότε ο Ολιβέιρα άρχισε να γυρίζει μία ταινία κάθε χρόνο, συντηρώντας τη φήμη που είχε αποκτήσει τόσο στους κριτικούς όσο και στο κινηματογραφόφιλο κοινό. Την τελευταία του ταινία γύρισε το 2014, την μικρού μήκους O Velho do Restelo, που παρουσιάστηκε στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ το 2012, σε ηλικία 104 ετών, είχε γυρίσει τη μεγάλου μήκους Gebo et l' ombre.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, μολονότι ορκισμένος αντίπαλος του σαλαζαρικού καθεστώτος, κατά τη διάρκεια της "Επανάστασης των γαριφάλων" το μικρό εργοστάσιο που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του κατελήφθη από τους εργάτες, που εφάρμοσαν την αυτοδιαχείριση, οδηγώντας όμως την επιχείρηση στη χρεοκοπία...

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο